Ավտոկեֆալիա Ուկրաինային` ռուս ուղղափառ եկեղեցին դիմադրում է

Ռուս ուղղափառ եկեղեցու սրբազան սինոդը համարժեք ու կոշտ պատասխան կտա Կոսնստանդնուպոլսի պատրիարքարանի սինոդի որոշմանը Ուկրաինայի հարցում` հայտարարելէ Համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլի մամլո քարտուղար Ալեքսանդր Վոլկովը: Նրա խոսքով` երկուշաբթի օրը սինոդը Մինսկում նիստ է գումարում, որի ժամանակ էլ կբարձրաձայնվի պատասխանը: Անցած շաբաթ Կոնստանդնուպոլիսը վճռեց շարունակել Ուկրաինայի եկեղեցուն ավտոկեֆալիայի թոմոսի (անկախության) տրամադրման գործընթացը` հարուցելով Մոսկվայի զայրալից արձագանքը: Շաբաթ օրը Ռուս ուղղափառ եկեղեցու արտաքին եկեղեցական կապերի բաժնի ղեկավար, միտրոպոլիտ Իլարիոնը կրկնեց թեզը, որ Ուկրաինայի վերաբերյալ որոշումը ստիպում է Ռուս ուղղափառ եկեղեցուն խզել Կոնստանդնուպոլսի պատրիարքաանի հետ միասնականությունը: «Կոնստանդնուպոլսի պատրիարքը ճանաչեց բաժանման առաջնորդներին` լեգիտիմացնելով անջատողականությունը, որ կար քառորդ դարից ավելի, հետևաբար, մեզ համար արդեն անհնար դարձրեց Կոնստանդնուպոլսի պատրիարքարանի հետ միասնական լինելը»` ասել էր միտրոպոլիտ Իլարիոնը: Պատրիարք Կիրիլը լրագրողներին ասել է, որ Ռուս ուղղափառ եկեղեցու սրբազան սինոդի նիստում պետք է լուծվեն բազում շատ կարևոր հարցեր. «Այդ թվում` պետք է արձագանք տրվի այն ամենին, ինչ կատարվում է ուղղափառ եկեղեցիների ընտանիքում և այն իրավիճակին, որ ստեղծվում է Ուկրաինայում»: Նրանից մեկ օր առաջ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել էր. «Սադրանքները ոչ կանոնիկ, անջատողական եկեղեցիների մասնակցությամբ Ուկրաինայում տեղի են ունենում Վաշինգտոնի ուղիղ ու հրապարակային աջակցությամբ»:

Հինգշաբթի օրը Կոնստանդնուպոլսի ուղղափառ եկեղեցու սրբազան սինոդը բեկանել էր Ուկրաինայի ուղղափառ եկեղեցու ղեկավար, Կիևի պատրիարք Ֆիլարետի և Ուկրաինայի ավտոկեֆալ եկեղեցու ղեկավար Մակարիոսի անաֆեման (եկեղեցուց վտարումը): 1997-ին, երբ Ֆիլարետը գլխավորեց Կիևի պատրիարքարանի չճանաչված եկեղեցին, Ռուս ուղղափառ եկեղեցու խորհուրդը նրան եկեղեցուց դուրս հայտարարեց` անաֆեմայի ենթարկելով:
Կոնստանդնուպոլսի որոշման շնորհիվ` վերացավ ուկրաինական անկախ եկեղեցի ստեղծելու խոչընդոտներից մեկը: Բացի այդ փաստաթղթում ևս 4 կետ կա.
*Տիեզերական պատրիարքի ստավրոպիգիայի վերականգնում Կիևում (ստավրոպիգիան եկեղեցական հաստատություն է` անկախ տեղական եկեղեցական իշխանությունից և անմիջականորեն պատրիարքին կամ սինոդին ենթակա, այս դեպքում` Կոնստանդնուպոլսի)
*Կոնստանդնուպոլսի պատրիարքության Կիևյան միտրոպոլիայի անօրինական անեքսիայի ճանաչումը Ռուս ուղղափառ եկեղեցու կողմից 1686-ին
*զգուշացում Ուկրաինայում եկեղեցիներն ու վանքերը անօրինական գրավելու վտանգի մասին` ի հետևանս Կոնստանդնուպոլսի ուղղափառ եկեղեցու սրբազան սինոդի ընդունած որշումների
*Ուկրաինայի ուղղափառ եկեղեցու (Կիևի պատրիարքության) և Ուկրաինայի ավտոկեֆալ ուղղափառ եկեղեցու հոգևորականների կարգավիճակի ճանաչում և նրանց շփումների վերականգնում այդ եկեղեցիների ծխականների հետ:
ВВС

Հ.Գ. Կոնստանդնուպոլսի տիեզերական պատրիարք Բարդուղիմեոսը, իհարկե, ուղղափառ եկեղեցապետերի մեջ ունի հավասարների հետ առաջնության կարգ, բայց Ռուս ուղղափառ եկեղեցին հավատացյալների թվով ու աշխարհագրական տարածքով ամենամեծն է, հետևաբար` եկեղեցական ռեալ պոլիտիկում գլխավորը: Բարդուղիմեոս և Կիրիլ պատրիարքների տարաձայնությունները հին պատմություն ունեն` Ռուս ուղղափառ եկեղեցին առաջնության կարգին դեմ է եղել միշտ, իսկ Կոնստանդնուպոլսի պատրիարքությունը պահպանել է դարերի ժառանգությունը բոլոր հնարավոր միջոցներով: Բարդուղիմեոս պատրիարքի վերջին որոշումը` բեկանել 1686-ին ու 1997-ին ընդունված որոշումները, արձանագրում են Երրորդ Հռոմի` Ռուս ուղղափառ եկեղեցու համատիեզերական պարտությունը, բայց իրականության մեջ Ուկրաինայի ավտոկեֆալ եկեղեցին դեռ պիտի ճանաչեն ավտոկեֆալ մյուս եկեղեցիները` լիակատար անկախության համար: Պայքարը նոր միայն սկսվում է: Փաստացի` այս պայքարի սկզբում Ռուս ուղղափառ եկեղեցու պարտությունը որոշեց մուսուլմանական Թուրքիան` Կոնստանդնուպոլսում գործող բոլորի պատրիարքարանները գտնվում են Թուրքիայի Հանրապետության ուղղակի և անուղղակի ազդեցության տակ: Պատահաբար չէին ռուս փորձագետներն ու քաղաքական գործիչները հայտարարում, որ բավական է` Պուտինը Էրդողանի հետ խոսի ու հարցը կփակվի: Սխալվում էին` չփակվեց: Էրդողանը նախագահ վերընտրվելուց հետո սկսել է Արևմուտքի հետ հարաբերությունների վերականգնման հարկադրական քաղաքականություն` ելնելով Թուրքիայի տնտեսական ճգնաժամից: Նա այլևս չի կարող իրեն կամայական որոշումներ թույլ տալ` առանց Արևմուտքի համաձայնության: ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հենց դա էր ասում` դիվանագիտական լեզվով: Պատահական չէ, որ Բարդուղիմեոս պատրիարքի որոշումը զուգադիպեց ամերիկացի քահանա Էնդրյու Բրանսոնի ազատ արձակման հետ` Թուրքիայի դատարանի վճռով: Նրան սպառնում էր մինչև 35 տարվա ազատազրկում: Թուրքիան արդեն վերականգնել է կապերը Նիդեռլանդների ու Գերմանիայի հետ: Եվ չլիներ Սիրիան, գուցե ամբողջությամբ կտրվեր «եղբայր Պուտինից»: Իսկ Կիևը ցնծում է` Ուկրաինայի նախագահը հայտարարել է, թե Կիևի ուղղափառ եկեղեցին երբեք չի եղել և չի լինի Ռուս ուղղափառ եկեղեցու ենթակայության տակ: «Կոնստանդնուպոլսի պատրիարքարանը ապօրինի է հռչակել Կիևի թեմը բռնակցելու՝ Մոսկվայի որոշումը, որ կայացվել էր 17-րդ դարում: Դրանով հստակ և միանշանակ ամրագրվում է, որ Ռուս Ուղղափառ եկեղեցին որևէ իրավասություն չունի Ուկրաինայի Ուղղափառ եկեղեցու նկատմամբ», - հայտարարել է Պյոտր Պորոշենկոն: Նա պնդել է, թե հարցը վերաբերում է ոչ միայն հոգևոր աշխարհին, այլև Ուկրաինայի ազգային անվտանգությանը: «Մեր եկեղեցու անկախության հարցը շատ ավելի մեծ նշանակություն ունի. մեր պետականությանն է վերաբերում և համաշխարհային քաղաքականությանը», - ասել է Ուկրաինայի նախագահը՝ եկեղեցու ինքնիշխանությունը համեմատելով Կիևի՝ ՆԱՏՕ-ին և Եվրամիությանը անդամակցելու որոշման հետ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ